CCUS – Dünya

Dünya’da KYKD

Dünya’da Karbon Yakalama, Kullanma ve Depolama (tr: KYKD/ en: CCUS)

Dünya’da hali hazırda farklı KYKD Teknolojileri kullanarak uygulamada olan KYKD tesisleri bulunmaktadır. Aşağıdaki bölümlerde mevcut haliyle uygulamada bulunan tesisler ve planlama aşamasında bulunan tesisler yer almakta Dünya’da jeolojik potansiyel gösterilmektedir.

KYKD Teknolojileri için Öngörülen Rol

Dünyanın 2050 yılında net sıfır salım hedefine ulaşması için farklı kurumlar 2050 yılına gelindiğinde yıllık 7 ila 10 milyar ton CO2 yakalanması gerektiğini öngörmektedirler.

Şekil 1 – 2050 Yılı KYKD Öngörüleri *(Enerji Dönüşümü Komisyonu – Temmuz 2022)*

IEA, 2025 yılından itibaren KYKD teknolojilerinin önemli pay almasını öngörmektedir. (Şekil 2)

Şekil 2 – IEA’nın 2020-2050 Yılları Arasında KYKD’ya İlişkin Öngörüsü *(IEA (2021) 2050 yılına kadar Net Sıfır, Küresel Enerji Sektörü için Bir Yol Haritası)*

2050 yılına ilişkin öngörülerde Doğrudan Havadan Karbon Yakalamaya (DHKY) önemli bir pay biçilmektedir. (Şekil 3)

Şekil 3 – 2050 yılında KYKD Sistemlerinin Görünüşü *(ETC için SYSTEMIQ – 2022)*

Öngörülerde yakalanan yıllık yaklaşık 7 milyar ton CO2’nin 4,4 milyar tonun depolanması ve 2,5 milyar tonunun ise kullanılması beklenmektedir. Kullanılacak CO2’nun sektörel dağılımının aşağıdaki gibi olması öngörülmektedir:

%35 Sentetik Havacılık Yakıtı
%25 Yüksek Değerli Kimyasallar ve Plastikler
%20 Özel ve Sınırlı Şartlar Altında Artırılmış Yağ Geri Kazanımı
%20 Yapı Malzemelerinde Depolanır (örn. Çimento & Beton)

Mevcut ve Planlanan Tesisler

Mevcut haliyle uygulamada olan tesislerin Dünya’daki dağılımı aşağıdaki haritada gösterilmektedir.

Şekil 4 – Mevcut haliyle uygulamada olan KYD Tesislerinin Dünya Haritası *(Global KYD Enstitüsü- KYD 2022’nin Global Statüsü)*

Çeşitli geliştirme aşamalarındaki karbon yakalama ve depolama tesislerinin Dünya üzerindeki dağılımı erken geliştirme, ileri geliştirme ve yapım aşamasında olarak aşağıdaki haritada gösterilmektedir.

İleri Geliştirme, projelerin mühendislik geliştirme için önemli miktarda fon aldığı, proje geliştirmeye daha yüksek düzeyde bağlılık gösterildiği, onay ve inşaat için fon sağlama olasılığının daha yüksek olduğunu gösterir. Bu artış, gelecekteki proje büyümesi için önemlidir.

Şekil 5 – Çeşitli Geliştirme Aşamalarındaki KYD Tesislerinin Dünya Haritası *(Global KYD Enstitüsü- KYD 2022’nin Global Statüsü)*

Depolama Potansiyeli

Toplam keşfedilen ve keşfedilmemiş depolama kaynakları aşağıdaki haritada gösterilmektedir.

Şekil 6 – Co2 Depolama Kaynak Kataloğunun 3. Değerlendirme Döngüsünün Sonuçları *(OGCI ve ark., 2022)*

Kuyu ve sismik araştırma gibi yer altı verileriyle kanıtlanmış 577 Gt’den biraz fazla depolama kaynağı (veya toplam küresel kaynak tabanının yüzde 4,1’i) keşfedildi. Ne yazık ki, toplam küresel depolama kaynağı tabanının yalnızca çok küçük bir kısmı ticari kaynaklar olarak kabul edilebilir (sadece 253 MtCO2 (veya yüzde 0,002)).